فاطمه قرباوی
کارشناس شبکه و مجازی سازی

انواع روش های بکاپ گیری از اطلاعات | بررسی 11 نوع Backup گیری

به چند روش می توان از اطلاعات بکاپ گرفت؟ چند نوع روش بکاپ ( Backup ) گیری وجود دارد؟ تفاوت روشهای مختلف بکاپ گیری اطلاعات در چیست؟ فرآیند Backup گیری یکی از فرآیندهای لازم و ضروری هر شبکه ای به حساب می آید . در بسیاری موارد در صورتی که مدیر شبکه و یا حتی یک کاربر مبتدی تصمیم به اعمال تغییراتی در شبکه و یا کامپیوتر خود داشته باشد ، قبل از شروع به اعمال تغییرات حتما و باید از داده های الکترونیکی کامپیوتر خود و یا سرورهای خود Back up تهیه کند تا در صورت بروز مشکلی در اعمال تغییرات ، اطلاعات خود را از دست ندهد . در این مقاله قصد دارم نگاهی اجمالی به انواع روشهای Back up گیری بیندازم . لازم به توضیح هست که این روشها در برنامه ها ، کامیپوترها و شبکه های مختلف مشترک می باشد .

دوره های شبکه، برنامه نویسی، مجازی سازی، امنیت، نفوذ و ... با برترین های ایران

انواع بکاپ گیری از اطلاعات

Full Backup چیست؟

در این روش همانطور که از اسمش پیداست ، از کلیه داده های انتخابی ، Backup و یا نسخه پشتیبان تهیه می شود . به عبارتی ترم افزار پشتیبان گیری ، افزوده شدن و نشدن داده ها جدید به فایلها و فولدرهای انتخابی ، برایش اهمیتی ندارد و هر بار از کلیه فایل ها و فولدرها Backup تهیه می کند .

مزیت Full Backup این است که فرآیند Restore یا بازگردانی اطلاعات در این روش بسیار سریع و آسان است . اما از معایب آن می توان به زمان بسیار زیاد جهت Full Backup اشاره کرد . به علاوه این که این روش فضای بسیار زیادی را در مقایسه با دیگر روشهای Backup گیری به خود اختصاص می دهد چرا که یک فایل به دفعات بالایی در یک محل ذخیره خواهد شد .


Full Backup

Incremental Backup چیست؟

خوب این روش از جمله روش هایی است که به دفعات در سیستم ها و شبکه های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد . در این روش ، ابتدا از کلیه فایل ها و فولدرها یک Full Backup گرفته می شود و دفعات بعدی که فرآیند Backup مجددا اجرا می شود، تنها از تغییرات فایل ها و فولدر ها نسبت به آخرین Backup ، Backup گرفته خواهد شد ! بدین صورت در هر مرتبه اجرای فرآیند Backup گیری ، از کل فایل ها و فولدرها مجددا Backup گرفته نخواهد شد و تنها از تغییرات و داده هایی که بعد از آخرین Backup گیری افزوده شده اند ، Backup گرفته خواهد شد .

خوب قطعا مزیت این روش این است که سرعت Backup گیری نسبت به Full Backup بسیار بالاتر است و به علاوه فضایی که برای ذخیره داده ها استفاده می شود ، نسبت به Full Backup نیز کمتر است . فرآیند Restore با توجه به اولین Full Backupی که در این روش گرفته می شود هم با سرعت کمتری نسبت به Full Backup انجام می شود و هم نسبتا پیچیده است . اما با این حال این روش با توجه به زمان و فضای کمی که به خود اختصاص می دهد ، در بسیاری از شبکه ها مورد استفاده قرار می گیرد .

Incremental Backup

مثالی از Incremental Backup : فرض کنید تصمیم دارید برنامه ای جهت Backup گیری از روز شنبه تا جمعه با استفاده از این روش تنظیم کنید . عملیاتی که انجام می شود بدین صورت است که ابتدا در روز شنبه از کلیه فایل ها و داده ها یک Full Backup تهیه می شود . در روز یکشنبه تنها از تغییراتی که از روز شنبه اعمال شده است Back up تهیه می شود . در روز دوشنبه تنها از تغییراتی که از روز یکشنبه اعمال شده از Backup تهیه می شود . این عملیات تا انتهای روز جمعه ادامه خواهد داشت .

Differential Backup چیست؟

در این روش ، ابتدا از کلیه فایل ها و فولدرها یک Full Backup گرفته می شود و دفعات بعدی که فرآیند Backup مجددا اجرا می شود، تنها از تغییرات فایل ها و فولدر ها نسبت به آخرین Backup Full، Backup گرفته خواهد شد ! خوب در این روش هر بار که فرآیند Backup گیری اجرا می شود ، آخرین Full Backup ی که گرفته شده بررسی و سپس تغییرات را نسبت به آخرین Full Backup بررسی خواهد کرد و از آن تغییرات Backup گرفته خواهد شد .

این روش نسبت به Full Backup سریع تر می باشد . فضایی که جهت ذخیره سازی مصرف می شود از Full Backup کمتر اما از Incremental Backup بیشتر می باشد . سرعت Restore کردن اطلاعات در این روش نسبت Full Backup آرامتر اما نسبت به Incremental Backup نیز سریعتر می باشد .

Diffrential Backup

مثالی از Differential Backup : فرض کنید تصمیم دارید برنامه ای جهت Backup گیری از روز شنبه تا جمعه با استفاده از این روش تنظیم کنید . عملیاتی که انجام می شود بدین صورت است که ابتدا در روز شنبه از کلیه فایل ها و داده ها یک Full Backup تهیه می شود . در روز یکشنبه از آخرین تغییرات نسبت Full Backup گرفته شده ، Backup تهیه می شود.

در روز دوشنبه مجددا در صورتی که نسبت به Full Back up تهیه شده در روز شنبه، تغییری وجود داشته باشد، مجددا از کلیه تغییرات نسبت به روز شنبه، Backup تهیه می شود که البته فایل های روز یکشنبه نیز شامل می شود. در نتیجه در این روش به فضای بیشتری جهت Backup گیری مورد نیاز می باشد .

Mirror Backup چیست؟

Mirror Backup همانطور که از اسمش پیداست ، از کلیه فایل ها و داده های مبدا ، عینا Backup تهیه می کند .همانطور که از اسم آن پیداست، در صورتی که فایلی در Backup مبدا حذف شود ، در نهایت آن فایل در Storage مقصد ( محل ذخیره سازی Backup ها ) نیز پاک خواهد شد .

خوب این روش Backup گیری در مواردی می تواند خوب باشد.مثلا هنگامی که اطلاعات شما بنابردلایلی ( مثلا به دلیل آلودگی به ویرووس و یا وجود فایل های مخرب ) در مبدا پاک شوند، کلیه آن فایل ها و اطلاعات در مقصد نیز ار بین می رود و شما این اطمینان را دارید که Backup تان آلوده نمی باشد.

در بیشتر موارد، سرویس های Online Backup ( که در ادامه در مورد آنها نیز توضیح داده خواهد شد ) ترجیح می دهند از Mirror Backup با قابلیت 30 روزه اطلاعات و سپس حذف آنها پس از 30 روز استفاده می کنند .بدین صورت که آن فایل ها در صورت حذف شدن از مبدا ، به مدت 30 روز در مقصد نگهداری می شوند و سپس بعد از گذشت 30 روز نیز ، آنها اک خواهند شد.

خوب بدین صورت یک حالت متعادل اما نسبتا سخت گیرانه وجود دارد که اجازه رشد بی رویه Storage ذخیره سازی اطلاعات را نمی دهد ( چرا که Online Storage نیز نسبتا گران قیمت و هزینه بر است ) در حالی که فایل های Backup به صورت ایمن نیز ذخیره می شوند . از مزایای این روش این است که فایلهای Backup ، فایلهایی قدیمی و یا آلوده نمی باشند . از معایب آن می توان به نکته اشاره کرد که در صورتی که فایلی به صورت تصادفی در مبدا پاک شود،آن فایل متاسفانه در مثصد نیز از بین خواهد رفت .

تفاوت Full PC Backup  و Full Computer Backup در چیست؟

در این حالت از Backup گیری ، همانند حالت Full Backup ، تنها از کلیه فایلها و داده ها Backup تهیه نمی شود بلکه از هارد کامپیوتر و یا PC یک image تهیه می شود . این drive image مانند تهیه یک Snapshot از hard drive می باشد .دراین حالت Backup گیری ، داده ها یا به صورت Compressed ذخیره می شوند و یا Uncompressed . در این حالت هنگام Restore کردن Backup ، علاوه بر فایل ها ،Document ها ، Pictureها و Video ها کلیه system file ها ،Registry ، Programs و ... نیز Restore می شوند . در برخی موارد به Full Backup ، Drive Image Backup نیز گفته می شود .

مثالی از Full PC Backup : در این حالت شما باید نرم افزار Backup گیری مورد نظر را بر روی کامپیوتر و PCی که می خواهید از آن Backup تهیه کنید ، نصب کنید . سپس اقدام به تهیه یک Bootable Rescue disk or DVD کنید . بدین طریق شما می توانید در صورت نیاز آن PC را Restore کنید و از آن مجددا استفاده کنید .

از مزایای این روش می توان به Restore کردن سیستم عامل با کلیه برنامه ها و اطلاعاتش در عرض چند دقیقه و همچنین اینکه این روش بهترین روش برای بازگردانی اطلاعات در مواردی که Hard Drive دچار مشکل می شود. از معایب آن این است که در بازگردانی و یا Restore اطلاعات ، نمی توان مشخصات سخت افزاری آن PC را تغییر داد . عیب دیگری که این روش دارد ، هنگام Restore ، کلیه مشکلات PC و کامپیوتر نیز با آن Restore می شود از جمله Virusها ، برنامه های مخرب و یا بلااستفاده و ...

Local Backup چیست؟

این حالت از Backup ، لزوما Storage ی که فایل های Backup در آن ذخیره می شود باید به صورت مستقیم به کامپیوتر و یا سرور مبدا متصل شده باشد . از انواع Local Backup ها می توان به حالت های زیر اشاره کرد:

  • Internal Hard Drive
  • External Hard Drive (desktop or portable)
  • Optical Drives like CDs,DVDs and Blue Ray discs
  • هاردهای SSD مانند USB Thumb Drive یا Flash Drives
  • (Network Attached Storage (NAS
  • تهیه Backup در فولدر به اشتراک گذاشته شده یا کامپیوتری دیگر در شبکه
  • Magnetic tape Drive
Local Backup

از مزایای این روش می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • محافظت خوب از hard drive failure ( ایجاد مشکل در هارد ) ، حملات مربوط به ویرووس ها ، حذف های تصادفی و یا خرابکاری برخی از برنامه ها در مبدا
  • فرآیند Backup و Restore خیلی سریع انجام می شود.
  • هزینه های مربوط به Storage جهت ذخیره سازی اطلاعات ، در صورتی که از هاردهای جانبی مناسب استفاده شود ، میتواند مقرون به صرفه باشد .
  • در این حالت انتقال اطلاعات می تواند ارزان و مقرون به صرفه باشد ( با توجه به اینکه Backup Storage درون شبکه قرار دارد و نیازی به طراحی مکانیزم امنیتی جهت انتقال داده های Backup به خارج از شبکه نمی باشد )
  • با توجه به اینکه Backup Storage درون شبکه قرار دارد ، پشتیبانی و رفع خطا نیز مقرون به صرفه می باشد و همچنین اعمال برخی تمهیدات امنیتی نیز آسانتر و ارزانتر می باشد .

این روش نیز عاری از عیب نمی باشد . با توجه به اینکه Backup Storage نزدیک به مبدا قرار دارد، از اینرو هر اتفاقی که برای سیستم و یا سرور مبدا بیفتد ، برای Backup Storage نیز خواهد افتاد . پیش آمدن حوادث طبیعی از جمله سیل ، زلزله ، آتش سوزی ، و یا اتفاقاتی از جمله دزدی می تواند سبب از بین رفتن کلیه اطلاعات شود .

Offsite Backup چیست؟

هر نوع Backup ی که در آن Backup Storage از لحاظ جغرافیایی در منطقه و محدوده ای متفاوت از سیستم و سرورهای مبدا نگهداری می شوند، از نوع Offsite Backup به حساب می آیند. در برخی موارد Backup در مکان سرور و سیستم مبدا گرفته می شود اما سپس به منطقه ای متفاوت ارسال می شود. به عنوان مثال:

  • زمانی که مدیر شبکه Backup های مورد نظر را جهت نگهداری بهتر به خانه و یا مکان امن تری منتقل می کند.
  • زمانی که Backup ها در شعبات و یا نمایندگی های دیگری از آن سازمان و یا کمپانی نگهداری می شوند.
  • زمانی که Backup ها در صندوق های امانت بانک ها نگهداری می شوند .
  • زمانی که Backup ها از طریق اینترنت و یا ارتباط های داخلی شبکه ، به Storageهای دیگری در شهرهای متفاوت ارسال می شوند .

در کلیه حالات فوق ، Backup ها تحت عنوان Offsite Backup شناخته می شوند . در واقع offsite Backup ، به نوعی Local Backup ی با کلیه تمهیدات امنیتی جهت محافظت در برابر حوادث غیرطبیعی مثل دزدی و طبیعی از جمله سیل و زلزله و ....می باشد .از مزایای این روش می توان به امنیت بالای آن در برابر خطراتی از حمله دزدی ، زلزله و سیل و .... اشاره کرد.

از معایب آن هزینه های لازم جهت برقراری ارتباط های ایمن ( درون شبکه ای و یا برون شبکه ای ) و همچنین تهیه Storage های ایمن جهت ذخیره سازی و جابجایی می باشد . به علاوه در برخی موارد جابجایی Backup Storage ممکن است سبب آسیب رساندن به آن Backup Storage های می شود .

Offsite Backup

Online Backup چیست؟

Online Backup از جمله روش های Backup گیری می باشد که امروزه توسط بسیاری از مراکز مورد استفاده قرار می گیرد. در این روش Backup Storage از طریق شبکه های داخلی و یا بستر اینترنت به سیستم هایی که قصد گرفتن Backup از آنها را داریم ، متصل می شوند . در این روش هیچ گونه نیروی انسانی مداخله نمی کند . عبارت Online از آن جهت مورد استفاده قرار می گیرد که کلیه Storage Device ها و امکانات به یکدیگر در هر لحظه و زمان متصل می باشند .

به طور معمول ، در این روش Backup Storage به صورت Offsite نصب شده است و نیاز به فردی جهت نصب و راه اندازی Backup ها وجود ندارد . کلیه فرآیند به صورت اتوماتیک انجام می شود. بسیاری از دیتاسنترهای تجاری امروزه این روش را به مشتریان پیشنهاد می کنند ، بدین صورت اطلاعات با در نظر گرفتن تمهیدات امنیتی از طریق بستر اینترنت به Backup Storage مورد نظر فرستاده می شوند . کلیه داده ها و فولدرهایی که قصد گرفتن Backup از آنها را دارید فشرده و سپس رمزگذاری می شوند و در زمان تعیین شده توسط مدیر شبکه به Storage Backup فرستاده می شوند.

لازم به ذکر است که دیتاسنترهایی که به این منظور تهیه شده اند ، مقاوم در برابر خطرات طبیعی از جمله سیل و زلزله و .. و همچنین دارای قابلیت کنترل دمای فضا می باشند . بالاترین تمهیدات امنیتی براساس استانداردها پیاده سازی و مانیتور می شوند . با توجه به اینکه چندین ارتباط از طریق اینترنت برای این روش درنظر گرفته شده است ، نگرانی جهت وجود SPF ( Single Point of Failure) وجود ندارد. بسیاری از شرکت های تجاری از این روش جهت تهیه نسخه پشتیبان استفاده می کنند .

Online Backup


از مزایای آن ، تمهیدات امنیتی بالای در نظر گرفته شده است . به علاوه عدم نیاز به نیروی انسانی جهت انجام فرآیند Backup گیری نیز قابل توجه برخی از مدیران می باشد . احتمال خطر از بین رفتن اطلاعات و دیتاها به حداقل میزان خود می رسد .در کنار کلیه مزایای این روش ، معایبی نیز وجود دارد از جمله : هزینه های این روش بسیار بالا می باشد .Backup های اولیه با توجه به سرعت اینترنت ، ممکن است چندین روز و یا هفته به طول انجامد . روش Backup گیری و همچنین Restore کردن در این روش بسیار کند می باشد .

Remote Backup چیست؟

این روش به نوعی Offsite Backup می باشد با این تفاوت که جهت دسترسی به Backup Storage نیازی به حضور فیزیکی در محل نمی باشد و شما می توانید از راه دور کار خود را انجام دهید و این دلیل بکار رفتن واژه Remote در این روش می باشد . مثلا در صورتی که شما Backup های خود را در بانک نگهداری کنید ، در صورت نیاز به آنها لازم نیست به بانک بروید و می توانید از قابلیت Remote استفاده کنید . این نوع Backup به نوعی مشابه Online Backup می باشد . همانطور که بدیهی است ، از مزایای آن محافظت بهتر از داده ها و مدیریت بهتر آنها در مقایسه با Local Backup است . از معایب آن هزینه ی بالا و همچنین مدت زمان Backup و Restore در مقایسه با Local Backup طولانی تر است .

Remote Backup

Cloud Backup چیست؟

این روش Backup گیری به نحوی مشابه Online Backup و Remote Backup می باشد . در این روش داده ها در Storage Backup ی قرار می گیرند که به سیستم مبدا از طریق اینترنت متصل است و جهت ورود به آنها باید از Credentialهای تعیین شده استفاده کرد . عبارت Cloud بدلیل وجود Storage های مدرن و پیشرفته که از طریق اینترنت قابل دسترسی می باشد ، مورد استفاده قرار گرفته است .

از مزایای این روش می توان به حفاظت از داده ها در برابر حوادث طبیعی از جمله سیل ، زلزله ، آتش سوزی و .... و حوادث غیر طبیعی از جمله دزدی و سرقت اطلاعات اشاره کرد .به علاوه در این روش امکان دسترسی آسان به Backup ها از طریق اینترنت به راحتی وجود دارد.داده ها به طور همزمان در چندین Storage ، Replicate می شوند . از معایب این روش ، قیمت بالای آن نسبت به Local Backup می باشد و فرآیند Backup و Restore نیز در مدت زمان طولانی تری انجام می شود.


Cloud Backup

FTP Backup چیست؟

در این روش ، Backup ها از طریق پروتکل FTP که مخفف File Transfer Protocol می باشد ، در بستر اینترنت در یک FTP Server تهیه می شوند. معمولا این FTP Server در یکی از سرورهای موجود در دیتاسنترهای تجاری، به دور از سیستم های مبدا قرار دارد.با توجه به اینکه Backup Storage در محلی متفاوت از مبدا قرار می گیرد، میتوان گفت این روش نیز ، نوعی Offsite Backup می باشد . برخی از شرکتهایی که خدمات مربوط به Web Hosting رو ارائه می دهند ، امکان پیاده سازی و راه اندازی FTP Server را نیز به مشتریان خود می دهند.

از این رو میتوان از فایل های لوکالی خود در این سرورها Backup تهیه کنید . زمانی که شما می خواهید از این روش Backup گیری استفاده کنید ، باید برنامه ای را انتخاب کنید که FTP Backup را پشتیبانی کند . از اینرو شما باید آدرس وب مربوط به FTP Server خود را ( مثلا ftp://tosinso.com/ ) و Username و Password را مشخص کنید و بدین صورت ابزار Backup شما شروع به کار کردن خواهد کرد.

مزایای این روش: با توجه به اینکه این روش Backup به نوعی Offsite Backup محصوب می شود، از اینرو محافظت از داده ها در برابر حوادث طبیعی و غیرطبیعی صورت گرفته است . به علاوه ارتباط در بستر اینترنت به راحتی صورت می پذیرد.معایب این روش: در مقایسه با Local Backup گران تر می باشد . فرآیند Backup و Restore در مدت زمان طولانی تری انجام می گردد . مدت زمان انجام این فرآیند به سرعت اینترنت بستگی دارد .


FTP Backup

در آخر لازم به تاکید می باشد که حتما و حتما قبل از اعمال هرگونه تغییری در سیستم ها، نصب برنامه و یا تغییر ورژن مربوط به برنامه ها مهم و کاربردی خود ، قبل از انجام هرکاری از فایلها Backup تهیه کنید . متناسب با نیاز و اهمیت داده ها و اطلاعات خود ، میتوانید یکی از روشهایی که در این دوقسمت به شما معرفی گردید را انتخاب و سپس دست بکار شوید .موفق و پرانرژی باشید .


فاطمه قرباوی
فاطمه قرباوی

کارشناس شبکه و مجازی سازی

کارشناس شبکه و مدیریت شبکه های مایکروسافتی ، دارای مدارک MCITP ، CCNA و VCP و علاقمند به مجازی سازی و توسعه شبکه های مجازی مبتنی بر VMware می باشم .

نظرات